Brief aan minister van VWS omtrent multidisciplinaire trajecten voor patiënten met hersenschudding

19 mei

Beste minister Kuipers,

Geschokt. Dat zijn wij over het recente oordeel geveld door drie (!) medische adviseurs van de zorgverzekeraars en een toehoorder vanuit Zorginstituut NL. Omdat er onvoldoende wetenschappelijk bewijs zou zijn dat multidisciplinaire trajecten aangeboden door Zelfstandige Behandelcentra (ZBC’s) voor patiënten met diverse klachten na een hersenschudding, voldoende effect hebben, gaat er een streep door de vergoeding hiervan. Uit naam van de duizenden die hierdoor in de kou komen te staan tekenen we hiertegen gefundeerd protest aan. Het kan toch niet zo zijn dat al deze mensen die dolgraag willen maar zonder hulp niet op de rit komen, het voortaan zonder de voor hen zo broodnodige behandelingen zullen moeten stellen? Nog afgezien van het leed dat hiermee voor al deze mensen gepaard gaat, zou dit bovendien een aanzienlijk verlies opleveren voor de samenleving als geheel, die de talenten, werkkracht en sociale waarde van al deze mensen niet kan missen. 

En er valt heel wat af te dingen op de gevolgde logica. Immers, sinds wanneer worden bij zulke beslissingen de patiëntervaringen èn de kennis en expertise van zorgverleners niet meer meegenomen? Evidence Based Practice was niet voor niets tot op heden de grondslag voor zorgbesluiten. Immers, ons zorgverzekeringsstelsel is bedoeld om patiënten vooruit te helpen, niet om ze met een kluitje in het riet te sturen. 

Let wel: 70% van de gangbare zorg geschiedt juist op basis van een combinatie van wetenschappelijke inzichten plus Evidence Based Practice! Alle reden dus om naast wetenschappelijke inzichten ook patiëntervaringen en kennis en kunde van zorgverleners mee te nemen.

Alles spreekt dan ook vóór het aanhouden van deze oude gecombineerde route, temeer daar, zoals iedereen weet, wetenschappelijke inzichten in de regel vólgen op kennis en ervaring uit de praktijk. Einsteins zwaartekracht formule kwam ná observatie van vallende objecten. Niet andersom! 

Waarom is dit besluit fnuikend voor al die mensen die na een of meer hersenschuddingen kampen met hevige klachten die hun maatschappelijk en sociaal functioneren hinderen? Welnu: uit de praktijk horen we keer op keer van zowel patiënten als zorgverleners dat degenen die een gespecialiseerd multidisciplinair traject doorlopen, enorme vooruitgang boeken. Veruit de meesten kunnen op zeker moment weer invoegen in het maatschappelijke en sociale verkeer. Deze ervaringen leiden ertoe dat er inmiddels wereldwijd diverse wetenschappelijke onderzoeken lopen om niet alleen deze klachten te verklaren, maar die ook richting effectieve zorg moeten leiden voor iedereen die dit treft. De weg naar deze trajecten blokkeren, zou leiden tot groot leed onder deze patiëntgroep die dergelijke dure trajecten in de regel niet uit eigen middelen kan bekostigen. Het zou ook kunnen leiden tot grote maatschappelijke schade doordat hun klachten te lang voortduren en de weg naar herstel steeds moeilijker wordt. 

De voor het besluit gevolgde redenering gaat ook flink mank. Er is namelijk wel degelijk wetenschappelijk onderzoek voorhanden dat de effectiviteit aantoont van afzonderlijke therapievormen, zoals aan deze patiëntgroepen aangeboden door Zelfstandige Behandelcentra (ZBC’s). Maar aangezien er geen Randomized Controlled Trial (RCT) is uitgevoerd naar het effect van een combinatie van deze therapievormen, oftewel een multidisciplinaire aanpak, wordt zonder verdere scrupules beweerd dat er hiervoor onvoldoende bewijskracht is. Maar er bestaat dus veel meer bewijs pro dan contra. 

Zou een veel logischer stap niet zijn om geld te besteden aan onderzoek aan verdere onderbouwing. Daarmee zouden allereerst de verzekeraars gebaat zijn, die dan zeker weten dat het hun toevertrouwde geld effectief wordt ingezet. En ook de ZBC’s die zich dan volledig kunnen concentreren op het welzijn van hun cliënten zonder lekkage aan tijd en energie op ingewikkelde zorgaanvraagtrajecten. Maar bovenal al die mensen met licht traumatisch hersenletsel, die dan de noodzakelijke multidisciplinaire weg naar optimaal functioneren kunnen doorlopen. 

Wij roepen verzekeraars dan ook met klem op om dit zeer discutabele besluit per omgaande te herzien. En precies dat te doen waarvoor ze zijn aangesteld: adequate zorg bieden aan wie dat nodig heeft. In het belang van iedereen die hierbij betrokken is. En last but not least in het belang van onze samenleving die de participatie van al degenen die dit treft hard nodig heeft.  

Hartelijke groet,

Stichting Hersenschudding