Neuroloog Rien Vermeulen: ‘De meeste mensen willen niet ziek zijn, sommigen wel’

23 jan

Interview in het NRC met Rien vermeulen over zijn boek over FNS, functionele neurologische stoornis, hoe die ontstaat en wat eraan te doen is.

Neuroloog Rien Vermeulen hield zich bezig met patiënten met een verlamming zonder duidelijke lichamelijke oorzaak. Ze worden vaak niet serieus genomen. „Het is een stressreactie waarin ze blijven hangen.”

Neuroloog Rien Vermeulen, voorheen hoogleraar in het AMC in Amsterdam, is een man van de harde wetenschap, altijd geweest. Zijn onderzoek ging over bloedingen in de hersenen en ontstekingen in de zenuwen, aandoeningen die zijn vast te stellen met scans en metingen.

Nu heeft hij een boek geschreven over een aandoening waarbij een lichamelijke oorzaak onvindbaar is. Niets te zien op de scan, geen afwijkingen in het bloed. Toch hebben patiënten die eraan lijden verlammingen aan de armen of benen. Hun handen trillen of ze hebben aanvallen van wat lijkt op epilepsie. Hun huid is gevoelloos. Ze kunnen niet goed horen of zien. 

Nog niet zo lang geleden heette dat hysterie, zeg maar aanstellerij. Of conversie, in navolging van Freud. En zo noemen artsen het nog steeds wel. Patiënten hebben een psychisch probleem dat zich lichamelijk uit. Maar de helft van die patiënten, zegt Rien Vermeulen, hééft geen psychisch probleem. En als ze het wel hebben, hoeft er nog geen verband te zijn met die trillende hand of dat verlamde been. 

Neurologen noemen de aandoening nu meestal FNS, functionele neurologische stoornis. Hoe die ontstaat en wat eraan te doen is, daar gaat het boek van Rien Vermeulen over. Hij vertelt over patiënten die hij zelf heeft gezien, maar ook over Adolf Hitler, die in oktober 1918 aan beide ogen blind was en dat zou hysterie zijn geweest. Hij vertelt over Oliver Sacks, de Britse neuroloog die beroemd werd door zijn boek De man die zijn vrouw voor een hoed hield. Sacks kon door een gescheurde pees in zijn dijbeen een tijd niet lopen, ook niet toen die pees allang weer genezen was. 

Tussen de oren? is de titel van Vermeulens boek. Hij schrijft dat patiënten met FNS vaak niet serieus genomen worden, hun ziekte zou ‘niet echt’ zijn. Maar wat is ‘echt’ of ‘niet echt’ als lichaam en geest een geheel zijn?

Lees hier het hele artikel inclusief interview met Rien vermeulen in de NRC.